Netwerkbouwer Corinne Zondag: “Ik zie welke energie het geeft om zorgprofessionals te laten vertellen over het werk dat ze doen en waar ze trots op zijn”

“Nadat ik de eerste helft van 2021 heb waargenomen als veiligheidsadviseur op het thema Kwetsbare Ouderen, ben ik inmiddels net als mijn collega’s, als netwerkbouwer voortdurend op zoek naar inspirerende praktijkvoorbeelden en behoeften op onze thema’s. Daarnaast focussen we op bestaande netwerken en proberen te leren van hun kracht en succesfactoren om ook die te helpen verspreiden. Net zoals we doen binnen ons programma met de praktijkvoorbeelden. Zo kunnen we ook adviseren en ondersteunen als onze contacten een netwerk willen opzetten dat de huidige thema’s van TvV raakt. Via dergelijke netwerken kan het verbeteren van patiëntveiligheid op toekomstige thema’s geborgd worden. Anderzijds is het werken met netwerken een efficiënte manier om het programma TvV uit te dragen en met elkaar een volgende stap te zetten. Hierdoor ben ik niet alleen in gesprek met patiënten, patiëntvertegenwoordigers, zorgverleners of managers en medewerkers Kwaliteit & Veiligheid. Ook zit ik aan tafel bij een Centrum voor Verbeteren & Innoveren, een raad van bestuur of een netwerk bijvoorbeeld op het gebied van patiëntveiligheid of ouderenparticipatie. Ontzettend boeiend en leerzaam al deze gevarieerde contacten qua inhoud en ook omdat ze door alle geledingen van de medisch specialistische zorg heen lopen.”

Wat is jouw persoonlijke motivatie om je te verbinden aan het programma Tijd voor Verbinding?
“In mijn ruim 20 jaar durende loopbaan als ziekenhuisapotheker heeft het continu verbeteren van kwaliteit en patiëntveiligheid steeds centraal gestaan. Maar ook als lid en later voorzitter van (de)centrale VIM-commissies. Toen ik in aanraking kwam met het safety-II gedachtengoed en vervolgens zag dat dit de rode draad was in een nieuw landelijk zorgprogramma, werd ik meteen enthousiast. Het leek me mooi om een bijdrage te kunnen leveren aan de cultuuromslag in het veiligheidsdenken in de (medisch specialistische) zorg, die we met TvV ook beogen. En, ik vind het een eer en een uitdaging dat ik dit mag doen op landelijk niveau. Het helpt daarbij dat ik me recent, tijdens de Leergang Corporate Antropologie, een aanvullende manier van kijken naar organisatieculturen en veranderprocessen eigen gemaakt heb.”

Heb je zelf (of in je omgeving) weleens een situatie bij de hand gehad, waarbij patiëntveiligheid een rol speelde?
“Als ziekenhuisapotheker ben je medebehandelaar en is patiëntveiligheid continu de focus. Dat varieert van individuele (behandel)adviezen, ook in acute situaties, tot risico-afwegingen bij vrijgifte van geneesmiddelbereidingen, waarbij het afbreukrisico groter wordt naarmate de (voorraad)bereiding grootschaliger is Ik heb ervaren wat goede aandacht voor de betrokken zorgprofessionals (second victims) kan betekenen wanneer het mis gaat.”

 Wat valt je op in gesprekken met ziekenhuizen en instellingen?
“Nu ik alweer een poos als netwerkbouwer bezig ben, zie ik welke energie het geeft om zorgprofessionals te laten vertellen over het werk dat ze doen en waar ze trots op zijn. Zelfs in (post-)corona tijden blijkt dan veel mogelijk. Het geeft veel voldoening om zorgprofessionals met elkaar in contact te brengen op regionaal niveau en samen met mijn collega’s uiteraard ook landelijk. Mooi dat ik zorgverleners aan elkaar kan verbinden, soms zelfs binnen hun eigen organisatie. Wat me ook opvalt is hoeveel mooie initiatieven er al zijn. En, last but not least; ik merk dat er al echt iets in beweging komt. Mensen weten ons en elkaar steeds beter te vinden. Er komen steeds meer werkzame elementen uit alle opgehaalde praktijkvoorbeelden in beeld. En het actieonderzoek dat als onderdeel van de evaluatie van TvV is opgezet, begint echt vorm te krijgen.”

Waar zie je echt kansen voor Tijd voor Verbinding om het verschil te maken?
“Ons primaire doel is uiteraard om de zorg voor patiënten met antistolling en kwetsbare ouderen nog veiliger te helpen maken. En om bewustwording te creëren wat de waarde is van structureel tijd vrijmaken om met elkaar te reflecteren op de geleverde zorg. Dit geldt voor zorgprofessionals onderling maar ook met patiënten en in de keten. En onze aanpak binnen TvV onderscheidt zich want we staan geen klassiek veranderproces voor maar een proces van ‘viraal’ veranderen. Dus geen top down aangestuurd programma, maar een bottom-up beweging van en tussen zorgprofessionals en patiënten. Geen indicatoren waarop getoetst wordt, wat vaak weerstand geeft als ‘brandjes om te blussen’, maar vertrouwen in het vakmanschap van de zorgprofessionals, die door elkaar te inspireren, juist ‘vuurtjes aanwakkeren’.”

Wanneer is het programma Tijd Voor Verbinding volgens jou een succes?
“Als we een cultuuromslag in het veiligheidsdenken weten te bewerkstelligen in de medisch specialistische zorg, waarbij naast zorgprofessionals ook bestuurders, financiers en toezichthouders zich aansluiten. Omdat we kunnen laten zien wat onze aanpak kan bijdragen aan het verder verbeteren van patiëntveiligheid. Uiteraard zal de mate van deze verbetering voor ons thema Antistolling anders zijn dan voor Kwetsbare ouderen of het Multidisciplinair gesprek. Aan de ander kant dienen potentiële andere thema’s zich al aan. Dus echt klaar zullen we nooit zijn!”

Heb je een inspirerend voorbeeld of vraagstuk op onze thema’s? Of wil je van gedachten wisselen over de mogelijkheden in het verder verbeteren van patiëntveiligheid in de medisch specialistische zorg? Neem contact op met Corinne. Zij heeft een groot netwerk, veel ervaring in de zorg en denkt graag met je mee!