Bewegingsgerichte attitude: beweeg je beter in Bernhoven

In het kort

‘De patiënt is opgevoed met ‘als je ziek bent moet je in bed liggen’. Het ziekenhuis is van oudsher hier ook op ingericht, zodra de patiënt binnen komt, gaat deze in bed liggen. Dit is niet alleen voor de meeste patiënten onnodig maar is zelfs schadelijk. Om een idee te geven, niet bewegen betekent per week een verlies van 5% spiermassa, wat gelijk is aan 10 jaar ouder worden. Ook weten we dat te weinig bewegen een belangrijke oorzaak van vallen is. Om te voorkomen dat patiënten vielen, werden zij tot 2013 regelmatig gefixeerd.’

In 2012 startte Bernhoven met het project ‘Kwetsbare ouderen’. Doel van dat project is zorgdragen dat bij patiënten van 70 jaar en ouder geen (vermijdbaar) functieverlies optreedt als gevolg van complicaties tijdens een verblijf in het ziekenhuis. Een projectonderdeel is ‘Beweeg je beter’. De focus ligt op voldoende bewegen voor de patiënt, maar ook op een transformatie van het denken in ‘vallen voorkomen’ naar ‘veilig bewegen’. Uit onderzoek blijkt dat een ziekenhuiscultuur negatief bijdraagt aan het voldoende bewegen van patiënten; dat patiënten angstig en onzeker zijn om zelf te gaan bewegen en dat ze een doel missen (zie onderzoek RadboudUMC).

Met dit gegeven wilde Bernhoven aan de slag:

• Vanuit het idee dat bewegen leuker is in de setting van een huiskamer dan een patiëntkamer, zijn op iedere afdeling (m.u.v. short stay en acute opname) leegstaande patiëntenkamers ingericht als huiskamer.
• In andere ziekenhuizen zijn er vrijwilligersprogramma’s waarbij de vrijwilliger op de kamer bij de patiënt komt. Bij Bernhoven begeleiden de speciaal opgeleide vrijwilligers de patiënten in de huiskamer.
• De vrijwilligers bewegen een uur met de deelnemers, waarna ze gezamenlijk lunchen.
• Ook als er geen begeleiding is, lopen patiënten naar de huiskamer voor een praatje.
• Mantelzorgers worden ook betrokken bij de zorg. Zij kijken/doen mee bij het bewegen. Hierdoor krijgt zowel de patiënt als de mantelzorger het vertrouwen in beter bewegen thuis.
• Iedere afdeling heeft aandachtsvelders die zorgen dat bewegen bij zowel professionals, patiënten als mantelzorgers goed tussen de oren komt. Dit verdient continue aandacht, evaluatie en bijstelling.
• Eén keer per drie maanden hebben de aandachtsvelders gezamenlijk overleg.
• Er is een e-learning ingezet gericht op bewegen voor alle professionals in het ziekenhuis.