Breed scholingsprogramma antistolling Jeroen Bosch Ziekenhuis

Antistollingszorg Kennisdeling, scholing & expertise

Perifeer ziekenhuis | Jeroen Bosch Ziekenhuis

Het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) werkt met een breed scholingsprogramma om de basiskennis bij zorgverleners over antistolling te verbreden en de gebruikersvriendelijkheid van protocollen te vergroten. Met als doel het aantal antistollings-gerelateerde ziekenhuisopnames, complicaties en incidenten verder terug te dringen. Dit komt de kwaliteit en patiëntveiligheid van de antistollingszorg ten goede. Inmiddels is antistolling, mede door deze ontwikkelingen, een belangrijk speerpunt voor het ziekenhuis.

In het kort

In nauwe samenwerking met onderwijskundigen ontwikkelde het JBZ een scholingsprogramma voor diverse disciplines. Het ziekenhuis startte met het definiëren van doelstellingen. Uitgangspunten hierbij:

Wat moeten zorgverleners echt weten?
Wat is basiskennis?
Wat moeten zorgverleners in acute situaties weten en wat moeten zij dus snel kunnen opzoeken?

Vanuit deze afwegingen zijn acht doelstellingen voor artsen en acht doelstellingen voor verpleegkundigen en ondersteunende medewerkers opgesteld. Deze doelstellingen zijn zowel geformuleerd op inhouds- als procedureel niveau en gaan vooral over signaleren, werkwijze en handelen.

Scholingsinitiatieven

Aan de hand van de doelstellingen zijn een aantal scholingsinitiatieven ontwikkeld:

Voor de arts/arts-assistent, physician assistant (PA), verpleegkundig specialist (VS) zijn aan de bestaande voorschrijftoets (self-assessment) antistollings-gerelateerde vragen toegevoegd. Ter verdieping kan een e-learning worden gevolgd, gebaseerd op casuïstiek en gebruikmakend van de antistollingsprotocollen.
Voor de verpleegkundige, apotheekassistent en ondersteunende medewerker (zoals apothekersassistenten, anesthesie-, radiologie-, lab-, trombosedienst en MDL- medewerkers) is een scholingscyclus opgezet met 4x per jaar een informatiebijeenkomst over antistolling op basis van open inschrijving. Daarnaast heeft JBZ van het Maxima Medisch Centrum de e-learning voor verpleegkundigen over (inhoudelijke) antistollingszorg overgenomen en aangepast aan de eigen situatie. De e-learning kan ter verdieping worden gevolgd.
Afdelingen kunnen extra klassikale scholing aanvragen. Zie hier en hier. Naar aanleiding van Veilig Incident Meldingen (VIM) kan proactief worden ingezet op gerichte bijscholing.

Verbetering protocollen

De vindbaarheid en leesbaarheid van de antistollingsprotocollen zijn verbeterd door:

toevoeging van stroomschema’s
informatie op het intranet: een ‘Antistolling startpagina’
de vertaling van de protocollen in een zakkaartjes-app

In scholingen wordt structureel aandacht besteed aan de protocollen: hoe vind je snel wat je nodig hebt?

Inspiratie

Continu verbeteren: serieuze zaken & ludieke acties

Het JBZ monitort op verschillende manieren de status van het antistollingsbeleid en specifiek het kennisniveau van professionals.

Meetweek
Om de twee jaar vindt een ‘meetweek’ plaats. In 2021 was dit voor de derde keer. Geïnspireerd op de meetweken die vanuit het JBZ in mProve verband plaatsvinden, wordt tijdens een meetweek aan de hand van dossieronderzoek met name de naleving van antistollingsprotocollen onderzocht. Bevindingen worden geanalyseerd en besproken met betrokkenen, waarna wordt gekeken of beleid en/of praktijk moet worden bijgestuurd. Daarnaast volgt de antistollingscommissie trends in incident- en calamiteitmeldingen gerelateerd aan antistolling en vindt op specifieke onderwerpen, zoals tromboseprofylaxe, jaarlijks een audit plaats. (zie ook de resultaten meetweek 2021)

Rol voor patiënt
Ook de patiënt wordt niet vergeten in de monitoring: in 2021 is voor het eerst een patiëntenquête uitgestuurd om een beeld te krijgen van patiënttevredenheid en ervaringen met de informatievoorziening rondom antistolling, in het algemeen en specifiek rondom een operatie. Al deze bronnen van stuurinformatie worden door de antistollingscommissie meegenomen in de bijsturing van het antistollingsbeleid in de praktijk.

Laagdrempelige acties
Naast deze meer ‘serieuze’ monitoringsinitiatieven, organiseert het ziekenhuis kleine, laagdrempelige acties om het thema antistolling onder de aandacht te brengen en inzicht te krijgen in het kennisniveau van professionals door alle lagen van de organisatie. Zo organiseerden zij onlangs een Antistollingsquiz in het personeelsrestaurant. Ondanks het ludieke karakter hiervan, levert een dergelijke actie wel degelijk waardevolle informatie op: uit de ruim 90 reacties bleek duidelijk dat DOAC’s (antistollingsmiddelen) niet altijd herkend worden door professionals en dat de werkwijze rondom deze middelen nog altijd onvoldoende wordt beheerst. Op basis daarvan worden de scholingsinitiatieven en beleid weer verder verbeterd.

Tips & Tricks

Startpunt

Bij het opzetten van de scholingsinitiatieven, zoals het self-assessment en de klassikale scholingen, is veel aandacht besteed aan onderwijskundige aspecten. Onderwijskundigen vanuit de Jeroen Bosch Academie zijn betrokken bij het hele proces. Zij hebben vragen getoetst en feedback van zorgverleners gebruikt om nog beter aan te sluiten bij de behoeften op de werkvloer.
Professionals zijn actief betrokken bij het verbeteren en praktisch meer toepasbaar maken van de protocollen.

Scholing

‘Na een reguliere scholing aan verpleegkundigen en ondersteunende medewerkers komen regelmatig verzoeken binnen om een vakgroep-gerichte scholing met specifieke vragen vanuit de werkvloer.’

Scholingsmodules zijn toegankelijk en overzichtelijk opgesteld, met een duidelijk onderscheid tussen basis- en verdiepende informatie.
De self-assessment is voor alle nieuwe arts-assistenten verplicht. Zij kunnen digitaal, eventueel meerdere keren, de toets maken. Ter ondersteuning is een syllabus met de belangrijkste informatie uit de scholing beschikbaar.
De casemanager antistolling en de trombosevigilantie consulent van het JBZ geven jaarlijks klassikaal onderwijs aan verpleegkundigen, apothekersassistenten en anesthesie, radiologie, lab-, trombosedienst en MDL-medewerkers. Voor deze bijeenkomsten wordt via het intranet en vakgroep-overleggen aandacht gevraagd.

Verweven in casemanagement

Het ontwikkelen, monitoren en up-to-date houden van zowel de scholingsinitiatieven als protocollen is verweven in het casemanagement antistolling. De borging maakt standaard onderdeel uit van het werk van de antistollingscommissie, waarbij een voortrekkersrol voor de casemanager antistolling en de trombosevigilantie consulent met ondersteuning van Kwaliteitsfunctionarissen De protocollen worden tweejaarlijks, en eventueel tussentijds, geüpdatet.

Samenwerken

Samenwerking met opleidingscentrum van het ziekenhuis (Jeroen Bosch Academie) bij de ontwikkeling van het scholingsprogramma en -materialen.
Samenwerking met de afdeling communicatie, onder andere in verspreiding van de scholingsinitiatieven en begrijpelijkheid van vragen in de patiënten-enquête.
Samenwerking met de kliniek/werkvloer in de ontwikkeling van scholingsinitiatieven en verbetering van protocollen.

Contactpersonen

Martha Verdonschot

Casemanager antistolling

Paul Wetzer

Hemo-, bio- en trombovigilantieconsulent

Kees Smulders

Senior stafadviseur kwaliteit & veiligheid

Gerelateerde praktijkvoorbeelden

Antistollingsnavigator in Epic - Medisch Centrum Leeuwarden

Transmuraal Antistollings Centrum Noord-Holland (TACNH)

S-team (Stollingsteam) bij Treant