Om de zorg rondom patiënten zo optimaal mogelijk te organiseren werkt het Jeroen Bosch ziekenhuis (JBZ) met een proactief zorgplan. Patiënten worden in hun context gezien en dat maakt dat de zorg beter aansluit op hun wensen en behoeften. Dit proactief zorgplan is een voorbeeld van een multidisciplinair gesprek (MDG) op alle drie de niveaus: met de patiënt, tussen zorgprofessionals en in de keten.
Sluiten
Proactief zorgplan Jeroen Bosch Ziekenhuis
Multidisciplinair gesprek
Multidisciplinair gesprek met de patiënt | Multidisciplinair gesprek tussen zorgprofessionals | Multidisciplinair gesprek in de keten | Overige praktijkvoorbeelden | Betrekken van de patiënt
Instellinginformatie
Perifeer ziekenhuis | Jeroen Bosch Ziekenhuis
In het kort
Het streven om beter te willen aansluiten op de wensen, waarden en behoeften van patiënten met passende zorg en behandeling, was aanleiding te starten met het proactief zorgplan. Dit sluit aan bij het strategisch traject in het JBZ, gericht op gezondheidswelzijn, waaronder het project ‘Zorg in de laatste levensjaren’.
Bij het proactief zorgplan worden, multidisciplinair, alle partners in het ziekenhuis, de Bossche regio en ook landelijk betrokken. Door het te verankeren in de strategie van het ziekenhuis en de Bossche regio wordt proactieve zorg onderdeel van de reguliere zorg waardoor vroegtijdig spreken over wensen, waarden en behoeften normaal wordt. De organisatie van zorg, welke zorg gewenst is en waar, krijgt specifiek aandacht. Zo kan op tijd aanvullende zorg of ondersteuning worden ingezet. Onderzoek gekoppeld aan het project maakt reflecteren en continu leren en verbeteren mogelijk.
Hoe werkt het
Door de landelijke gebruikersgroep HiX palliatieve zorg is onder voorzitterschap van het Maasstad en het Jeroen Bosch ziekenhuis in HiX (elektronisch patiëntendossier) een module/tool ontwikkeld (proactieve zorg). Hierin kunnen alle zorgverleners binnen het ziekenhuis die betrokken zijn bij een patiënt, én de patiënt zelf, een aantal velden invullen die gaan over o.a. sociale context, zingevingsvragen en de organisatie van zorg. Het antwoord op al deze vragen komt voort uit het aangaan van ‘het goede gesprek’ met patiënten. Zorgverleners en patiënten worden gestimuleerd om dit gesprek te voeren door o.a. scholings-, implementatie- en publiekscampagnes. De module/tool helpt om de disciplines samen te brengen, in hetzelfde plan te rapporteren en is voor alle zorgverleners inzichtelijk. Het proactief zorgplan van een patiënt wordt ook gedeeld met de huisarts; nu nog op papier of digitaal via ontslagbrief, in de toekomst als digitaal format te delen en aan te vullen.
Praktisch is het proactief zorgplan in HiX afgeleid van de landelijk ontwikkelde dataset proactieve zorg vanuit het Kwaliteitskader Palliatieve Zorg. Het JBZ zet de tool echter breder in. Het is immers voor alle patiënten belangrijk dat hun sociale context en wensen inzichtelijk zijn voor alle zorgverleners. De tool is te gebruiken in HiX wanneer een ziekenhuis beschikt over de module palliatieve zorg. De proactieve zorgtool kan dan ook buiten het palliatief dossier om worden gebruikt.
Financiering
Het project is onderdeel van de strategische koers van het JBZ en daarom worden de initiatiefnemers gefaciliteerd door het ziekenhuis, door onder meer het aanstellen van een projectleider, een medisch voorzitter (kartrekker) en de inzet van werkgroepen.
In de regio is het onderdeel van het brede samenwerkingsverband (Fijn leven in de Bossche Regio) en is subsidie verkregen (ZonMw) om het project te faciliteren door de inzet van een regionaal projectleider. De regionale werkgroepen vormen een brede afspiegeling van werknemers uit de verschillende organisaties en ook burgers zijn betrokken. De werkgroepen krijgen vergoeding vanuit de organisaties zelf.
Wetenschappelijk onderzoek
Wetenschappelijk- en actieonderzoek zijn verbonden aan de stappen die worden gezet in de implementatie van het proactief zorgplan. Deze data kunnen helpen om te leren en waar mogelijk aanpassingen aan de werkwijze te maken.
Gaandeweg het onderzoek wordt al continu geleerd, gereflecteerd en bijgestuurd. Zo leert de ervaring dat de kwaliteit van een gesprek over proactieve zorg wordt verhoogd door een patiënt of naaste meer ‘in the lead’ te zetten. Door interdisciplinaire trainingen in het netwerk over het voeren van het goede gesprek met een patiënt krijgen zorgverleners vaardigheid, maar ook meer begrip voor elkaar en betere samenwerking. De vorm en inhoud van deze trainingen worden steeds verbeterd door continu leren op basis van actieonderzoek. In 2025-2026 worden de resultaten van het onderzoek verwacht.
Toekomst
Ook buiten de regio wordt verbinding gezocht met landelijke initiatieven. Samen met IKNL & PZNL wordt gekeken naar het vraagstuk: ‘hoe te komen tot een individueel/proactief zorgplan voor alle patiënten in de laatste levensjaren’. De stappen die in de Bossche Regio worden gezet, worden in deze landelijke plannen meegewogen. Tevens studeert er momenteel een klinisch informaticus af die een jaaropdracht schrijft in opdracht voor JBZ/IKNL/PZNL. Ook is er nauw contact met de projectleider van het Citrienfonds-programma naar regionale oncologienetwerken, thema passend behandelplan.
Doel is om over de programma’s heen te werken met eenzelfde dataset, zodat zorgverleners de verbanden blijven zien tussen verschillende initiatieven.
Inspiratie
‘Het is een project dat over de muren van het ziekenhuis heen gaat en werkelijk aandacht heeft voor wat er voor de patiënt toe doet. De patiënt voelt zich gezien en ontvangt de zorg en behandeling die het beste bij hem of haar past’.
In het regionale project ‘Zorg in de laatste levensjaren’ zijn drie pijlers vormgegeven: een scholings-, implementatie- en publiekscampagne.
Implementatie vergt interdisciplinaire scholing om het proces van proactieve zorgplanning, anticiperen op dat wat kan komen, te leren bespreken, vastleggen, bijschaven en uit te wisselen. Daarnaast zal uniform gebruik van het digitale proactieve zorgplan in het netwerk nodig zijn. Dit vraagt digitale uitwisseling wat eenheid van taal en inzage door alle betrokkenen vereist.
Uitwisseling blijft een uitdaging, op dit moment wordt samen met de EPIC-ziekenhuizen, maar ook met de huisartsen en PZNL gekeken naar de dataset die gewenst is en waarbij zorginformatie-bouwstenen worden gebruikt, zodat uitwisseling over verschillende systemen mogelijk is.
De publiekscampagne is gezamenlijk opgezet met de gemeente, burgers van Den Bosch en het bestaande Netwerk palliatieve zorg en heeft als doel het tijdig spreken over levenseinde te bevorderen.
Tips & Tricks
- Zet in op een (ziekenhuis-) brede aanpak waarbij het onderdeel is van de strategische route.
- Durf te veranderen. Niet aan de hand van een volledig uitgewerkt plan, maar de weg wandelen naar de concrete stip op de horizon, door te proberen en tussentijds bij te schaven.
- Start met implementatie van proactieve zorg op die plekken waar men er zelf klaar voor is, stem implementatie af op de context van de afdeling of het specialisme en geef scholing op basis van leervragen.
- Zorg voor evaluatie en eventueel het opzetten van een wetenschappelijke lijn, maar kijk ook wat er al beschikbaar is aan data.
- Door te werken met een multidisciplinair dossier neem je zowel artsen als verpleegkundigen van verschillende disciplines mee. Dit is belangrijk voor de implementatie van het proactief zorgplan.
- Er is een zeer platte projectorganisatie. Werkgroepen op de afdelingen zijn zelf in staat om de implementatie voort te zetten en het onderwerp op de afdeling een vaste plek te geven.
Meer Weten?
© Copyright Programma Tijd voor Verbinding 2024
