Patiëntveiligheid vergroten met Safety-II: 11 onderzoeken van start

Positieve benadering veiligheid
Hoewel Safety-II vrij uitvoerig theoretisch is beschreven, staat de vertaling naar de klinische praktijk nog in de kinderschoenen. Uitgangspunt bij Safety-II is dat patiëntveiligheid wordt vergroot door te focussen op aanpassingsvermogen en veerkracht (resilience) van professionals in de context waarin zij werken. Bij Safety-II wordt veiligheid vanuit een positieve benadering onderzocht in haar AANwezigheid in plaats van onderzoek uitsluitend naar fouten en dus AFwezigheid van veiligheid. Dat wat dagelijks goed gaat wordt zichtbaar gemaakt en verbeterd; daarvan wordt geleerd en dit wordt verder ondersteund en verspreid.

11 onderzoeken
Vanuit het programma Safety-II en veiligheidsergonomie hebben 11 onderzoeken van ZonMw subsidie gekregen om te onderzoeken of de principes van Safety-II ook werken in de praktijk van de ziekenhuiszorg in Nederland en of ze ook leiden tot veiligere zorg voor patiënten:

• Videoreflectie van acute interventies in de dagelijkse zorg: kader en succesfactoren voor implementatie
• Leren van juiste diagnoses
• Freedom in a frame: handelingsvrijheid voor vakmanschap  
• Ruimte voor veerkracht: anders verantwoorden in de relatie tussen ‘work as imagined’ (WAI) en ‘work as done’ (WAD)
• Ontwikkeling en evaluatie van de Resilience Analysis Grid (RAG-NL) in Nederlandse ziekenhuizen
• Geslaagd ontslag: actieonderzoek naar tijdige, correcte, compacte en complete ontslagberichten bij de overdracht van patiënten uit het ziekenhuis naar elders
• What goes right? Een veerkrachtig, lerend en open veiligheidssysteem voor het verpleegkundig gebruik van medische technologieën rondom het bed van de patiënt.
• Safe transfer NICU
• Met VERVE: VERpleegkundigen in the lead voor kwaliteit- en patiëntVEiligheid
• Visite met de patiënt, leren van praktijkvariatie: een explorerend actieonderzoek naar de werkzame elementen van Safety-II
• Safety-II op de IC: positief en reflectief leren en verbeteren

De onderzoeken starten uiterlijk 1 oktober en duren één jaar.

Programma
Het programma Safety-II en veiligheidsergonomie is onderdeel van het totale programma Tijd voor Verbinding.

Het programma Safety-II en veiligheidsergonomie loopt tot en met 2023 en omvat 5 elementen:

1. Er is gestart met het (laten) opstellen van een kennissynthese om focus aan te brengen (2020).
2. Vervolgens heeft de eerste subsidieronde plaatsgevonden voor onderzoeken met een praktijkgerichte wetenschappelijke benadering of onderzoeken die middels een wetenschappelijke benadering theorieën en methoden op het gebied van Safety-II willen toetsen aan de praktijk (de 11 genoemde onderzoeken).
3. Deze trajecten worden geëvalueerd.
4. De werkzame elementen worden vervolgens in een 2^e subsidieronde uitgezet in het veld.
5. Na evaluatie van de opbrengsten van de 2^e subsidieronde ontstaat inzicht in de werkzame elementen van Safety-II. Dit brengt een beweging opgang die kennis verspreidt in de ziekenhuizen.

Meer informatie

• Programma Safety-II en veiligheidsergonomie zonmw.nl/safety
• Thema Leren & verbeteren zonmw.nl/leren-en-verbeteren