Het Universitair Medische Centrum Groningen (UMCG) zet waakstudenten in om de veiligheid van onrustige (vaak delirante) patiënten te waarborgen. Deze studenten houden extra toezicht op de patiënt en nemen taken over van de mantelzorger of worden ingezet wanneer de patiënt geen mantelzorger heeft. De zorg voor onrustige patiënten wordt zo praktisch veiliger. De waakstudenten waken uitsluitend en hebben geen medische verantwoordelijkheden.
Sluiten
Waakstudenten bij onrustige patiënten UMC Groningen
Kwetsbare ouderen
Multidisciplinaire samenwerking
Instellinginformatie
Universitair medisch centrum | UMC Groningen
In het kort
Delier is een veel voorkomende complicatie bij opgenomen oudere patiënten, die vaak gepaard gaat met onrust en verwardheid. Nabijheid van een persoon kan de patiënt een veilig gevoel geven waardoor het stressniveau afneemt en het delier minder heftig wordt. Daarnaast kan constante observatie nodig zijn om de veiligheid van deze patiënten te waarborgen.
’We zochten een ‘vriendelijke’ vrijheidsbeperkende interventie, een alternatief voor rooming in.’
Het inzetten van waakstudenten voor constante observatie is een oplossing die mooi is in zijn eenvoud en meerwaarde heeft voor zowel patiënten, mantelzorgers als verpleging.
De waakstudenten houden toezicht door bij de patiënt op de kamer te zitten of via camerabewaking en kunnen continu worden ingezet of alleen in de late- en nachtdiensten als het delier verergert. Vanaf het derde jaar geneeskunde, verpleegkunde of fysiotherapie kunnen studenten onderdeel worden van deze waakdienstenpool.
Voordelen voor de patiënt
Uit onderzoek blijkt dat er door inzet van waakstudenten meer aandacht is voor de patiënt, minder onrust en minder inzet van andere vrijheidsbeperkende middelen. Het geeft de patiënt extra veiligheid en ontlast mantelzorgers en verpleegkundigen.
Voordelen voor de student
Het geeft studenten een mooie kans om zich te ontwikkelen en ervaring op te doen in de zorg: ervaring in het omgaan met patiënten, kennis van verschillende ziektebeelden, begrip voor de familie en verpleegkundigen én een leerzaam kijkje achter de schermen van de organisatie vanuit het patiëntenperspectief.
Veiligheid
De studenten worden geschoold in het omgaan met delirante patiënten. De functie en taken van de waakstudent moet duidelijk zijn voor zowel mantelzorgers als zorgpersoneel om misverstanden te voorkomen over wat iedereen van de student kan verwachten.
Inspiratie
Het ontstaan van het werken met waakstudenten is een autonoom proces geweest, gegroeid vanuit de praktijk op basis van een behoefte van verpleegkundigen. In een academisch ziekenhuis is de toegang tot studenten makkelijker dan in een perifeer ziekenhuis. Het kan worden opgezet vanuit een opleidingsinstituut, omdat het ook vanuit opleidingsperspectief leerzaam kan zijn voor diverse zorgverleners.
Door de te verwachten toename van (onrustige) ouderen in het ziekenhuis, is de inzet van deze studenten wellicht ook een optie voor andere ziekenhuizen, zorginstellingen of zelfs de thuissituatie.
Tips & Tricks
- De inzet van waakstudenten is een mooi voorbeeld van een initiatief ontstaan in de praktijk, dat positief wordt ontvangen door verpleegkundigen en mantelzorgers, maar vraagt even zo goed om een gestructureerde manier van evalueren. Door kwalitatief onderzoek onder verpleegkundigen en mantelzorgers van patiënten waarbij waakstudenten zijn ingezet, wordt invulling gegeven aan het cyclisch leren en verbeteren.
- Scholing om studenten goed voor te bereiden op hun werk is een randvoorwaarde, en ook om studenten nadien te begeleiden aangezien een patiënt met een ernstig delier best impact kan hebben. Studenten moeten hiervoor de e-learning kwetsbare ouderen volgen.
- Het is van belang om goede coördinatie te hebben voor de inzet, en om studenten 7x24 uur beschikbaar te hebben.
- Er is inmiddels een pool ontstaan via officiële werving. Hierin zitten ruim honderd studenten die minimaal in het derde jaar van hun medisch gerelateerde studie zitten. Via mond-op-mond reclame is er voldoende aanbod van studenten. Studenten uit de pool zijn oproepbaar via het Studentenpoolbureau van het UMCG.
- De waakstudenten krijgen betaald voor hun werk. Dit wordt gefinancierd vanuit het zorgbudget van de afdeling die de waakstudent aanvraagt, aangezien hierdoor verpleegkundigen worden ontlast en meer tijd hebben om hun werk te doen. Het idee is dat de kosten worden terugverdiend door minder medicatie, minder complicaties en een kortere opnameduur.
‘Omdat het derde/ouderejaars studenten betreft, zou je misschien denken dat het vrijwilligerswerk is, wat ook goed is voor hun CV. Maar die insteek hebben we niet gekozen omdat deze functie daarvoor te veel verantwoordelijkheden en verplichtingen met zich meebrengt.’
Toekomstplannen
- Inventarisatie van de noodzaak voor uitgebreidere scholing op om de waakstudent te trainen hoe met delirante patiënten om te gaan, om onveilige situaties te voorkomen zal plaatsvinden
- Het organiseren van peer support voor het geval zich tijdens een waakdienst potentieel traumatische ervaringen voordoen. Als mensen echt agressief zijn, dan zijn er naast de waakstudent ook bewakers aanwezig.
- Bekendheid van de waakstudent vergroten onder familieleden en mantelzorgers. Soms zeggen zij: ’als ik geweten had dat er een waakstudent aanwezig was, dan had ik rustiger geslapen.’
Meer Weten?
© Copyright Programma Tijd voor Verbinding 2024
